doğadaki hiyerarşi (sıralama, düzen, liderlik sistemi) konusunu sade ve anlaşılır bir şekilde açıklayayım.

Özellikle köpekler açısından bu konu çok önemlidir, çünkü onların davranışlarını anlamamızda temel bir rol oynar. 

 DOĞADA HİYERARŞİ NEDİR?

Hiyerarşi, bir grup içindeki bireylerin düzenli bir sıralamaya göre roller üstlenmesidir. Kimin önde, kimin takipte olduğunu belirleyen bir sistemdir.

Doğada yaşayan birçok hayvan türünde bu sistem vardır:

• Kurtlar

• Aslanlar

• Maymunlar

• Filler

• Köpekler (özellikle grup hâlinde yaşarken)

 NEDEN HİYERARŞİ GEREKLİ?

• Kavga çıkmasın diye

• Besin, alan, eş gibi kaynaklar adil paylaşılabilsin diye

• Grup içinde düzen ve huzur sağlansın diye

• Zayıf bireyler korunabilsin diye

 Örneğin bir kurt sürüsünde alfa en önde yürür, karar verir; diğerleri onu takip eder. Bu sayede herkes ne yapacağını bilir, kaos olmaz.

 KÖPEKLERDE HİYERARŞİ NASIL OLUR?

Köpekler, kurtların evrimsel akrabasıdır. Bu yüzden doğal olarak grup hâlinde yaşamak ve lideri takip etmek isterler.

Bir köpek:

• Kimin lider olduğunu anladığında ona uyar.

• Sınır konulmazsa kendini lider sanabilir.

• Bu da inat, söz dinlememe, havlama, saldırganlık, sahiplenme davranışları gibi sorunlara yol açar.

 EVDEN BİR ÖRNEK:

Evinizde köpeğinizle birlikte yaşarken de doğal bir hiyerarşi oluşur. Burada önemli olan şudur:

Köpek ailedeki sıralamayı doğru anlamalıdır.
Liderin siz olduğunuzu kabul ettiğinde köpek daha uyumlu, sakin ve huzurlu olur.

 HİYERARŞİYİ SAĞLAMAK İÇİN NELERE DİKKAT EDİLMELİ?

1. Kurallar net olmalı: Nereye çıkabilir, ne zaman yemek yer, ne zaman oynar… bunlar belirlenmeli.

2. Tutarlılık olmalı: Bazen izin verip bazen yasak koyarsan köpek karışıklık yaşar.

3. Komutlar net olmalı: "Hayır", "Otur", "Gel" gibi komutlar açık ve net olmalı.

4. Yemek senin kontrolünde olmalı: Lider yemeği dağıtan kişidir. Mama senin elinden gelmeli.

5. Sen önce girip çıkmalısın: Kapıdan önce sen geçmelisin; bu liderlik göstergesidir.

6. İlgi senin yönettiğin zamanda olmalı: Sürekli ilgi göstermek yerine, senin başlattığın oyun ve temaslar tercih edilmeli.

 HİYERARŞİ KARMAŞIKSA NE OLUR?

• Köpek sürekli sınırları zorlar

• Evde kurallara uymaz

• Koruma içgüdüsü fazla artar (kapıya havlama, alan koruma)

• Sahibini yönetmeye çalışır (hırlama, komutu reddetme)

 SONUÇ

Doğada ve köpeklerin dünyasında hiyerarşi, barış ve düzen için olmazsa olmazdır. Köpeğiniz size saygı duyarsa, size bağlanır ve mutlu olur.

Unutma: Köpeğinle arkadaş olabilirsin ama öncelikle onun gözünde güvenilir ve tutarlı bir lider olmalısın.